'तुला अक्कलच नाही..' मुलांना ओरडणं म्हणजे Parenting नाही; पालक नेमकं कुठे चुकतात?

Parenting Tips : प्रत्येक पालकाला आपल्या मुलांचे चांगले संगोपन करायचे असते, त्यासाठी ते आपल्या मुलांशी थोडे कठोर असतात. त्यांना शिस्त लावण्यासाठी काही नियम आणि काही मर्यादा ठरवून दिल्या आहेत, ज्या मुलाच्या चांगल्या भविष्यासाठी आवश्यक आहेत. परंतु जेव्हा काही पालक आपल्या मुलांना कोणत्याही मार्गदर्शन आणि नियंत्रणाशिवाय नियम इत्यादी पाळण्यास भाग पाडतात, तेव्हा त्याचा मुलांवर विपरीत परिणाम होऊ लागतो, ज्यामुळे पालक आणि मुलांमधील संबंध तणावपूर्ण बनतात. त्यामुळे मुलांच्या वागणुकीवर आणि व्यक्तिमत्त्वावर विपरीत परिणाम होऊ लागतो आणि ते शिस्तबद्ध होण्याऐवजी अनुशासनहीन होऊ लागतात. बालमनावर झालेला हा आघात अतिशय त्रासदायक असतो. 

चिंता मुलांना ग्रासते - पालकांच्या जास्त नियंत्रणामुळे मुलांवर नेहमीच योग्य गोष्टी करण्याचा दबाव असतो. त्यामुळे त्यांच्यात अपयशाची भीती निर्माण होते आणि ते अपयशी ठरले तर शिक्षा भोगावी लागेल या भीतीने त्यांना सतत भीती वाटते. तर अपयशातून काही शिकायचे असते हे त्यांना माहीत नसते. पालकांशी ताणलेले नाते- योग्य आणि अयोग्य यातील फरक न सांगता नियमांचे पालन करण्याचा आग्रह धरणे आणि शिस्तबद्ध राहण्यासाठी कठोर नियम लादणे यामुळे मूल आणि पालक यांच्यात तणावपूर्ण परिस्थिती निर्माण होते.

बंडखोर स्वभावाचा विकास - 'तुम्हाला हे काम नीट करायचे आहे' अशा कडक वृत्तीच्या वातावरणामुळे दुखावलेले मूल प्रत्येक वेळी इतके आक्रमक होते की तो बंडखोर बनतो. अशा परिस्थितीत, पालकांना मुलाशी सहानुभूती मिळविण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो. पण त्याचा विपरीत परिणाम मुलावर होतो ज्यात मूल ते करतो ज्याची तुम्हाला अपेक्षाही नसते.

समस्या सोडवणे महत्त्वाचे - कठोर वातावरणात राहणाऱ्या मुलांमध्ये सर्जनशीलतेची भावना विकसित होत नाही कारण ते जे काही काम करत असतात त्यात त्यांची इच्छा नसते, ते दबावाखाली काम करत असतात. त्यामुळे त्यांच्या समस्या सोडवण्याच्या आणि समजून घेण्याच्या कौशल्यावर परिणाम होतो.

कमी आत्म-सन्मान- कडकपणात वाढलेल्या मुलांना सतत असे वाटते की, ते जे काही करत आहेत ते निकृष्ट किंवा सर्वात वाईट आहे. यामुळे त्यांच्यात निराशेची भावना निर्माण होते आणि नंतर त्यांचा स्वाभिमान कमी होतो.

आत्मविश्वास गमावणे - तुला अक्कलच नाही, सांगितलेलं कळत नाही का? यासारखे शब्द पालक मुलांना उच्चारत असतील तर त्या बालमनावर याचा परिणाम होतो. हा परिणाम इतका घातक असतो की, त्यांचा आत्मविश्वास तर हिरावून घेतोच. पण सोबतच पालकांबद्दल असुया निर्माण करतो.