लघवीच्या रंग सांगणार डायबिटिस झाला आहे की नाही? 5 संकेतावरुन ओळखा लक्षणे

Urine Colour Change May Sign of Diabetes : डायबिटिसमुळे अनेक घातक आजार शरीरात शिरकाव करतात. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या माहितीनुसार जगात जवळपास 42.2 कोटीहून अधिक लोकांना डायबिटिस आहे. या कारणामुळे जवळपास 15 लाख लोकांचा दरवर्षी प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्षरित्या मृत्यू होत असल्याचं सांगितलं आहे. 

जेव्हा शरीर अन्नातून मिळणारी कार्बोहायड्रेट्स किंवा साखर पचवू शकत नाही किंवा शोषू शकत नाही तेव्हा मधुमेह होतो, साखर शोषण्यासाठी इन्सुलिन हार्मोनची आवश्यकता असते. जेव्हा इन्सुलिन कमी तयार होते किंवा नाही, तेव्हा ही साखर रक्तात तरंगत राहते. जे शरीराच्या इतर भागापर्यंत पोहोचते आणि हानी पोहोचवू लागते. शरीरातील आवश्यक द्रव मूत्रपिंडात गाळून मूत्रमार्गे बाहेर पडत असल्याने शरीरातील बहुतांश आजारांची लक्षणे लघवीमध्ये दिसून येतात. मधुमेहातही असेच होऊ शकते.

लघवीचा रंग तपकिरी 

हेल्थलाइनच्या रिपोर्टनुसार, जेव्हा एखाद्याला मधुमेह असतो तेव्हा साखरेचे प्रमाण जास्त असल्याने त्याचे अवशेष लघवीद्वारे बाहेर पडू लागतात. त्यामुळे लघवीचा रंग हलका तपकिरी किंवा ढगाळ होऊ लागतो. जेव्हा रक्तातील साखरेचे प्रमाण लक्षणीय वाढते तेव्हा असे होते. लघवीचा रंग बदलणे हे इतर अनेक आजारांमुळे देखील असू शकते. त्यामुळे लघवीच्या रंगासोबत इतर काही लक्षणेही शरीरात दिसू लागली तर तो मधुमेह असू शकतो. याची चौकशी करावी लागेल. 

मधुमेहासाठी, सर्व प्रथम उपवास रक्तातील साखर तपासली जाते. फास्टिंग ब्लड शुगर 100 मिलीग्राम प्रति डेसीलिटरपेक्षा जास्त असेल तर तो मधुमेह मानला जाऊ शकतो परंतु यासाठी पुढील चाचणी आवश्यक आहे. तसेच, इतर संकेतांवर अवलंबून, डॉक्टर उर्वरित चाचण्या करण्याचा सल्ला देतात.

लघवीचा रंग तपकिरी का असतो? 

मधुमेह हा एक जुनाट आजार आहे. मूत्रपिंड रक्तातील सर्व आवश्यक आणि चांगल्या गोष्टी फिल्टर करते आणि उर्वरित बाहेर फेकते. पण मधुमेहाच्या बाबतीत जेव्हा साखरेचे प्रमाण वाढू लागते तेव्हा ती पूर्णपणे गाळली जात नाही आणि ती लघवीद्वारे बाहेर पडू लागते. यानंतर, भरपूर साखर पाण्यात विरघळल्यानंतर मूत्राचा रंग पाण्याच्या रंगासारखा होतो. म्हणजे फिकट बेज किंवा तपकिरी. या कारणामुळे लघवीचा रंग ढगाळ होतो.

मधुमेहाची इतर लक्षणे

केवळ लघवीचा रंग ढगाळ असल्यामुळे मधुमेहाची पुष्टी होत नाही. यासोबतच शरीरात इतरही काही लक्षणे दिसतात. लघवीचा वासही येऊ लागतो. फळे जुनी झाल्यावर जो वास येतो, तो लघवीत बाहेर येऊ लागतो. याशिवाय मधुमेह असेल तर जास्त तहान लागते आणि वारंवार लघवीही होते. याशिवाय तुम्हाला खूप थकवा आणि अशक्तपणा जाणवू लागेल. मधुमेही रुग्णांना भूकही जास्त लागते आणि त्यांना गोड खाण्याची जास्त इच्छा असते. संसर्ग झाल्यास ते लवकर बरे होत नाही. हात-पायांमध्येही मुंग्या येणे सुरू होते. जर यापैकी बहुतेक लक्षणे असतील तर डॉक्टरकडे जाण्यास विलंब करू नये.

(Disclaimer - वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. 'झी २४ तास' याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)