)
मेंदू खाणारा अमिबा आणि त्याचा त्रास हा संसर्गजन्य नसला तरी केरळमध्ये त्याची प्रकरणे का वाढत आहेत? हे शोधण्यासाठी आणखी संशोधनाची गरज असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. केरळ सध्या High Alert आहे. कारण केरळच्या उत्तर प्रदेशात गेल्या दोन महिन्यांत दुर्मिळ परंतु प्राणघातक प्राथमिक अमीबिक मेनिंगोएन्सेफलायटीस (PAM) च्या तीन बळींसह चार प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत.
राज्यात नोंदवलेल्या चारही घटनांमध्ये लहान मुलेच बळी ठरली आहेत. ही सर्वात धक्कादायक बाब आहे. कोझिकोड जिल्ह्यातील थिक्कोडी गावातील एका 14 वर्षीय मुलाची 5 जुलै रोजी संसर्गाची चाचणी सकारात्मक आली आणि आता त्याच्यावर वैद्यकीय उपचार सुरू आहेत. त्यांची प्रकृती आता स्थिर असल्याचे समजते.
घाणेरड्या पाण्यात आंघोळ करायला गेलेल्या या 14 वर्षांच्या मुलाला मेंदू खाणाऱ्या अमिबाची लागण झाली. मेंदू खाणाऱ्या अमिबाची माहिती 20 मे रोजी पहिल्यांदा उघडकीस आली. तेव्हाच डॉक्टरांनी मलप्पुरम जिल्ह्यातील मुन्नियूर येथील पाच वर्षांच्या फडवाच्या मृत्यूचे कारण शोधून काढले. कोझिकोड येथील शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय रुग्णालयात उपचार सुरू असताना त्याने अखेरचा श्वास घेतला.
12 जून रोजी कन्नूर येथील 13 वर्षीय व्ही दक्षिणाचा स्थानिक खासगी रुग्णालयात संसर्ग झाल्याने मृत्यू झाला. 3 जुलै रोजी, कोझिकोड शहराच्या बाहेरील फिरोके येथील 12 वर्षीय ईपी मृदुलचा जीवाच्या संसर्गामुळे स्थानिक खाजगी रुग्णालयात मृत्यू झाला.
आरोग्य अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, हा संसर्ग पहिल्यांदा 2016 मध्ये अलाप्पुझा नगरपालिकेत आढळून आला होता. नंतर 2019 आणि 2020 मध्ये मलप्पुरम, 2020 मध्ये कोझिकोड, 2022 मध्ये थ्रिसूर आणि 2023 मध्ये पुन्हा अलाप्पुझा येथे आढळून आला.
राज्याच्या आरोग्य विभागाच्या अधिसूचनेनुसार, Naegleria fowleri, तलाव आणि नद्या यांसारख्या उबदार गोड्या पाण्याच्या वातावरणात राहणारा अमिबा, PAM ला कारणीभूत ठरतो. क्वचित प्रसंगी, घाणेरड्या, अस्वच्छ असलेल्या जलतरण तलावांमध्ये देखील राहू शकतो. संवादात असे म्हटले आहे की, हा एक पेशी असलेला जीव, 'मेंदू खाणारा अमिबा', मेंदूला संक्रमित करू शकतो आणि त्याच्या ऊतींचा नाश करू शकतो.
जरी दुर्मिळ असले तरी, हे संक्रमण प्राणघातक आहेत आणि त्यांच्यामुळे प्रभावित झालेल्या 97 टक्के लोकांसाठी जगणे कठीण आहे. उन्हाळ्यात जेव्हा लोक तलाव, साचलेलं घाणेरड किंवा नद्यांमध्ये पोहायला जातात तेव्हा संसर्ग होतो. वातावरणातील तापमान जास्त आणि पाण्याची पातळी कमी असल्यास संसर्ग होऊ शकतो असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. अमिबा नाकातून शरीरात प्रवेश करतो आणि मेंदूपर्यंत पोहोचतो, जिथे तो मेंदूच्या ऊतींचा नाश करतो आणि सूज निर्माण करतो.
सुदैवाने, संसर्ग संसर्गजन्य नाही. अमिबा असलेले पाणी गिळल्याने देखील हा संसर्ग होत नाही.
युनायटेड स्टेट्समधील रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्रे (CDC) अहवाल देतात की, PAM च्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये डोकेदुखी, ताप, मळमळ आणि उलट्या यांचा समावेश होतो. स्थिती त्वरीत प्रगती करू शकते, परिणामी नंतरची लक्षणे जसे की ताठ मान, गोंधळ, लक्ष आणि संतुलन गमावणे, तसेच भ्रम. सीडीसीच्या मते, पीएएम सहसा पाच दिवसांच्या आत कोमा आणि मृत्यूस कारणीभूत ठरते, बहुतेक बळी एक ते 18 दिवसांच्या दरम्यान मरतात.
Newsletter